วันที่สองที่ภูฎาน

At Buddha Point
Photo Credit: Naor Elimilech

๔ มีนาคม ๒๕๕๘  ทิมพู

วันนี้ตอนเช้าทั้งวันอยู่ในห้องประชุมฟังบรรยายและฟังเทศน์ เค้าเริ่มงานโดยมีพระสามรูปมาสวดมนต์เพื่อเอาฤกษ์ สวดแป๊บเดียว ทำให้นึกถึงมงคลสูตร  แล้วก็มีสาวสองคนมาบรรยาย คนแรกพูดเรื่องงานที่เธอทำที่สหประชาชาติ ก่อนหน้านี้เธอทำที่ GNH Center เรื่องการพัฒนา New Development Paradigm ที่ไม่ใช่การพัฒนาทางวัตถุที่วัดด้วย GDP อย่างเดียว  เค้าเชิญผู้เชี่ยวชาญจาก ๗๐ ประเทศเพื่อ Brainstorm แล้วกลั่นออกมาเป็น Framework เป็นหนังสือ

ส่วนคนที่สองทำงานที่ GNH Secretariat Office ซึ่งทำหน้าที่คัดกรองนโยบายจากหน่วยงาน/กระทรวงต่างๆ ว่าสอดคล้องกับ GNH Paradigm หรือไม่  เค้าก็มีตัวชี้วัด (KPI) ที่ชัดเจน ๒๒ ตัว ถ้าไม่ผ่านเกณฑ์ ก็มีข้อแนะนำและส่งกลับให้ไปแก้ไข  ถ้าผ่าน ก็ส่งต่อให้คณะกรรมการซึ่งมีนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีพิจารณาต่อ

รู้สึกว่าประเทศนี้ให้โอกาสผู้หญิงดี Lizzie บอกว่าคนที่นี่ไม่ Discriminate against gays and lesbians ค่อนข้างไม่ซื้อกับคู่ของตัวเองด้วยซ้ำ (Infidelity)

สาวที่นี่ส่วนใหญ่ไว้ผมยาว เพิ่งเจอสาวผมสั้นเมื่อกี้ เริ่มไม่แน่ใจว่าเธอเป็นกระเทยหรือเปล่า

ชอบที่ทางวัชรยานถือว่าความกรุณา (Compassion) เป็น Male (Yang) และปัญญาเป็น Female (Yin) แต่เค้าก็อธิบายว่า Male ไม่ใช่ผู้ชายและ Female ไม่ใช่ผู้หญิง  ในตัวเรามีทั้งสองอย่าง

Speaker คนสุดท้ายเป็นพระ บวชมา ๓๐+ พรรษา จบปริญญาโทด้านปรัชญาจากอินเดีย เคยไปหลายทวีป ท่านเทศน์ได้ถึงใจมากๆ  พบว่าการสอนที่ดี (ดีเปล่าไม่รู้ แต่แบบที่ชั้นชอบ) คือมีตัวอย่างที่ทำให้เห็นภาพ  ท่านพูดถึงความเข้าใจอารมณ์ (Understanding emotions) ท่านบอกว่าท่านไปเยี่ยมคนที่เป็นเอดส์ แล้วท่านก็ให้คำแนะนำไป  พอกลับวัด ท่านก็ Imagine ว่าตัวเองจะรู้สึกอย่างไรถ้าเป็นเอดส์เอง  ท่านบอก "อยากโดดเขา อยากเก็บตัวในถ้ำ อยากภาวนา"  แล้วท่านก็รู้สึกเศร้าที่ไปแนะนำเค้าต่างๆ นาๆ  ความเปิดกว้างเป็นเรื่องที่สำคัญ  ทำให้นึกถึงที่พระอาจารย์เราบอกว่า เราไม่ต้องทำอะไรมาก แค่เปิดใจรับฟังคนที่กำลังทุกข์

เพราะเรื่องเมตตาเป็นจุดบอดของเรา ทำให้หูและตาเรากระดิกกับเรื่องนี้เป็นพิเศษ ฟังใครพูดที่นี่ก็เหมือนพูดแต่เรื่องนี้  ท่านบอกว่า

Spiritual happiness is all about others.
Material happiness is all about yourself.
ความสุขทางจิตวิญญาณเกี่ยวข้องกับคนอื่น
ความสุขทางวัตถุเกี่ยวข้องแค่กับคนเอง

ท่านยกตัวอย่างว่าสมมติว่าท่านได้รับของ ท่านก็สุขอยู่แค่คนเดียว แต่ถ้าท่านโยนให้คนอื่น  คนๆ นั้นก็มีความสุข ถ้าทุกคนในห้องมีความยินดีไปด้วย (มุฑิตา) เราก็มีความสุขเช่นกัน

Happiness is contentment.
Contentment and wisdom.
Meditation and wisdom.
Generosity and wisdom.
With wisdom, love extends.  

นาคารชุนบอกว่า No self -> No mind.

More than holistic, we talk about wisdom.
More than happiness, we talk about enlightenment.    

Your survival is love and compassion.
การอยู่รอดคือความรักและความกรุณา

ตั้งแต่เกิด เรามีชีวิตอยู่มาได้ด้วยความรักและความกรุณาจากคนรอบข้าง  พอเราป่วยหรือเราจะตายก็เช่นกัน  ฉันรู้สึกจับใจมาก

หลายๆ ประเด็น ท่านก็พูดเหมือนพระไทย เช่น เราทำสิ่งต่างๆ เพราะคิดว่าทำแล้วสุข เช่น แต่งงาน มีลูก; ความรักไม่ใช่ปัญหา แต่การยึดติดเป็น; มี ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขันธ์เพราะกิเลสมีหลายแบบ จึงต้องมีวิธีการจัดการหลายแบบ

นร.ม.๖ ที่อยู่กลุ่มเดียวกัน

ในงานมีเด็กนักเรียนม.๖ ด้วย เค้าถามว่ามี Strategies สำหรับเค้าไม๊ พระตอบว่า

• Don't take life easy.  Don't take life for granted.  Don't forget your responsibility as a student, a son/daughter and a friend.
• Be proud to be Buddhist.  Understand Buddhist philosophies.

ฉันพักห้องคู่กับคนนอร์เวย์ นับถือพุทธ  เค้าไม่ค่อยอาบน้ำคงเพราะมาจากเมืองหนาว  ตอนแรกอยากอยู่ห้องเดี่ยว แต่งกและคิดว่าการแชร์ห้องกับคนอื่นก็เป็นการฝึกอย่างหนึ่ง ไปๆ มาๆ สงสารเค้า เพราะป้าคนนี้ตื่นเช้ามาก