วันแรกที่ภูฎาน

ที่ Early Learning Center School

๓ มีนาคม ๒๕๕๘

เมื่อวานมาถึงทิมพูอย่างทุลักทุเลเพราะอากาศไม่ดี  ฝนตก สนามบินอยู่ในหุบเขา ลงยากมาก ถ้าพลาดก็ชนเขาเลย พอมาถึง เราก็กินข้าวเย็นด้วยกัน นั่งภาวนา คุยกันตอนค่ำ

ตอนเช้าก็เริ่มด้วยการยืดเส้นยืดสาย ภาวนา ครูที่นำภาวนาชื่อ Tho เป็นลูกศิษย์ท่านติชนัทฮันห์  เราชอบการยืดเส้นก่อนภาวนา ทำให้สดชื่นดี  เราชอบภาวนากลุ่มด้วย มีพลังงานจากคนอื่น ครูแนะนำว่าถ้าฟุ้งซ่านมากๆ ก็ให้นั่งเปิดตา

Tho สอนกราบอัษฎางคประดิษฐ์แบบภูฎาน ที่ไม่นอนราบแบบทิเบต ท่าแรกเอามือพนมวางบนเหนือหัว แทนกาย เอามือพนมจรดปากแทนวาจา และเอามือวางกลางอกแทนใจ Body, speech and mind become one.  แล้วก็นั่งคุกเข่า เอาแขน (ข้อศอกถึงฝ่ามือ) ราบไปกับพื้น หน้าผากจรดพื้น โด่งก้นขึ้น ส่วนที่สัมผัสพื้นมี ๕ จุด แทนกิเลส ๕ อย่าง Greed, Hatred, Pride, Anger and Jealousy.  เราขอให้การปฏิบัติของเราทำให้เราก้าวข้ามกิเลส ๕ อย่างนี้

กินข้าวเช้าเสร็จ เราเดินไปที่ GNH (Gross National Happiness) center ที่นี่อากาศดี รถยนต์น้อย เมืองนี้อยู่ในหุบเขา ถ้ารถมากก็คงตายเพราะควันมันจะไม่ออกไปไหน  เราได้พบกับ President of the GNH Center ท่านเป็นพระวัชรยาน พูดภาษาอังกฤษชัดมาก ก็คุยให้ฟังว่าเราจะทำอะไรกัน นั่งพื้น ล้อมวง ก็มีการ Check in กันว่าแต่ละคนเป็นอย่างไรบ้าง  กึ่งๆ จะให้แนะนำตัวให้เจ้าหน้าที่ของ GNH center รู้จัก

เท่าที่เดินไปเดินมา นั่งรถไปมา เราชอบที่คนที่นี่แต่งชุดพื้นเมือง คือ ชุดคล้ายๆ ทิเบตสำหรับผู้ชาย แต่ผู้หญิงใส่ผ้าถุงผืนใหญ่ๆ ที่พันไปพันมาแล้วรัดเข็มขัดแน่นๆ  เครื่องแบบเด็กนักเรียนก็เป็นชุดพื้นเมือง

ตอนบ่าย เราแวะโรงเรียนชื่อ Early Learning Center เค้ามีความร่วมมือกับ GNH Center คุณครูใหญ่เป็นคนแอ็กทีฟมาก ให้เด็กๆ มานำเสนองานของโรงเรียน  เค้าพูดถึงคอนเสพการสอนว่าต้องการให้เด็กมีทักษะการคิด ทักษะทางสังคม และทักษะทางอารมณ์  ทางร.ร. ต้องการให้เด็กริเริ่มทำโปรเจคต่างๆ เอง  ก่อนอื่น เค้าส่งเสริมให้เด็กเห็นอกเห็นใจกัน เข้าใจกัน ด้วยการแบ่งเวลาตอนเช้า ก่อนเริ่มเรียน เพื่อคุยกันว่ารู้สึกอย่างไร  อะไรที่ทำให้คุณมีความสุข  แล้วก็มีวันพุธที่เป็นวันของ Arts and Physical Education (พละ) เราชอบไอเดียนี้  รู้สึกว่าร.ร. สมัยนี้เน้นวิทย์คณิตมากไปจนเด็กโตแต่หัวและไม่เป็นคน

โปรเจคที่เด็กนำเสนอก็มีทั้งด้านสิ่งแวดล้อม เช่น งดไม่กิน Packaged food เช่น ขนมห่อและน้ำอัดลม เพราะทำให้เกิดขยะและไม่ส่งเสริมการปลูกในพื้นที่ แต่ก็มียกเว้นวันพุธที่ให้กินขนมถุงได้ ตรงกับวันศิลปะและพละ

มีการ Recycle ขยะไปทำปุ๋ย เอากระดาษไปขาย เอาพลาสติกไปทำผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น เบาะรองนั่ง

ตัวหนังสือทำจากฝาขวด

มีโปรเจคด้านการอยู่ร่วมกัน เช่น ทำอย่างไรจึงจะไม่เรียกเพื่อนด้วยคำไม่สุภาพ เช่น อ้วน บ้านนอก เค้าก็ระดมสมองเพื่อพัฒนาวิธีการ เช่น เขียนคำล้อเลียนแล้วแยกประเภท ว่าล้อเลียนเพื่อตลกหรือทำร้ายจิตใจ มีการวัดผลโดยการเก็บข้อมูลจำนวนเคสของการล้อเลียน มีการรณรงค์ขอความร่วมมือให้ไม่ล้อเพื่อนผ่านละครและเพลง  มีบทลงโทษถ้าล้อ

เพื่อนชาวนอร์เวย์ถามว่า ที่ร.ร.ที่นอร์เวย์ นักการเมืองอยากให้เน้นคณิตวิทย์และประวัติศาสตร์  แล้วการเรียนที่รร.นี้ เด็กจะเก่งวิชาพวกนี้ไหม  ครูใหญ่บอกว่า ถ้าเด็กมีการจัดการทางอารมณ์ที่ดี  ก็จะเรียนวิชาพวกนี้เก่งเอง...

รร.มี Contact กับรร.ในต่างประเทศ เห็นมีครูอาสาสมัครต่างชาติ มีการไปนำเสนองานที่ต่างประเทศ มีการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้  มาโรงเรียนนี้แล้วได้แรงบันดาลใจมากๆ